mnpadvisory
31/08/2024

SEF i PDV – NOVO EVIDENTIRANJE NEISPRAVNIH, NEPRIHVAĆENIH I STORNIRANIH FAKTURA

Članom 28v stav 4. Pravilnika o elektronskom fakturisanju predviđen je automatski unos podataka iz elektronskih faktura (faktura, avansna faktura, dokument o povećanju) u Evidenciju prethodnog poreza u SEF, nezavisno od toga da li je elektronska faktura prihvaćena, stornirana i dr.
Napomena: termin „prihvaćena“ je i u praksi implementiran u SEF putem izmena u verziji 3.8 SEF. Status „odobreno“ je preimenovan u „prihvaćeno“.

Navedena odredba praktično znači da će se u Evidenciju prethodnog poreza automatski evidentirati sve ulazne fakture, pa i one koje u tom trenutku još nisu prihvaćene od strane kupca, one koje su iz bilo kog razloga neispravne i one koje su stornirane.

Imajući u vidu da računovođe do sada uglavnom nisu evidentirali neprihvaćene, neispravne i stornirane ulazne fakture, pojavile se se značajne nedoumice u vezi sa evidentiranjem tih ulaznih faktura nakon novih izmena propisa.

U nastavku ćemo pokušati da razjasnimo navedene nedoumice.

1. „Slaganje“ POPDV i Evidencije prethodnog poreza

Pretpostavljamo da je svima već poznato da započeti proces evidentiranja PDV u SEF treba da dovede do toga da se ukine POPDV i da se obračun PDV vrši na osnovu evidencija PDV u SEF.

U tom smislu se postavlja pitanje svrsishodnosti i racionalnosti eventualnih pokušaja da se u tom prelaznom periodu „slože“ te dve evidencije u delu ulaznih faktura, što se tiče iznosa osnovice i PDV. Naime, imajući u vidu da će se ulazni računi u Evidenciji prethodnog poreza automatski evidentirati, „slaganje“ POPDV sa tom evidencijom (u delu osnovice i PDV) bi podrazumevalo evidentiranje ulaznih faktura koje do sada u većini slučajeva nisu evidentirane u tom obrascu: neprihvaćene, neispravne i stornirane ulazne fakture.

S druge strane, treba imati u vidu da je još od kako je uveden obrazac POPDV postojala obaveza evidentiranja svih ulaznih faktura (pa i neispravnih), ali je vrlo verovatno da to niko nije činio (ili samo retki obveznici PDV). O tome čitajte više u tački 3. ovog teksta.

Imajući u vidu da računovođe uglavnom „slažu“ kod ulaznih faktura podatke o PDV koji se može odbiti kao prethodni porez iz finansijskog knjigovodstva sa istim podacima iz obrasca POPDV, ne bi trebalo da bude komplikovano da se izvrši i „slaganje“ Evidencije prethodnog poreza u SEF i POPDV u tom delu. Naime, i u Evidenciji prethodnog poreza u SEF se porez koji se može odbiti evidentira u istom poreskom periodu kao i u POPDV i kao i u finansijskom knjigovodstvu. S tim u vezi, eventualne nedoumice oko potrebe da se vrši knjiženje u finansijskom knjigovodstvu ulaznih faktura koje nisu prihvaćene ne bi trebalo da postoje. Računovođe treba da nastave da knjiže na isti način kako su to činili i do sada.

2. Evidencija prethodnog poreza u SEF

Automatsko evidentiranje u Evidenciju prethodnog poreza neispravnih i storniranih ulaznih faktura ne bi trebalo da bude problematično, jer se prethodni porez iz tih faktura neće nikada koristiti kao odbitni.

Ostaje problem sa ulaznim fakturama koje u trenutku evidentiranja još nisu prihvaćene. Kod takvih ulaznih faktura će se u Evidenciju prethodnog poreza automatskievidentirati osnovica i PDV, ali obveznik PDV taj iznos prethodnog poreza neće upisati u polje „PDV koji se može odbiti kao prethodni porez“.U poreskom periodu kada ta ulazna faktura bude prihvaćena, obveznik PDV će taj iznos prethodnog poreza(naravno ako postoji pravo na odbitak) ručno evidentirati u polje „Sticanje prava na odbitak prethodnog poreza po osnovu naknadog prihvatanja elektronske fakture“.

Navedeno proizlazi iz odredbi člana 28b stav 7. tačka 1) Pravilnika o elektronskom fakturisanju:

„Podaci koji se odnose na ispravku odbitka prethodnog poreza – povećanje su podaci o povećanju prethodnog poreza po osnovu:

1) sticanja prava na odbitak prethodnog poreza zbog naknadnog prihvatanja elektronske fakture;“

Na osnovu trenutnog predloga izgleda Evidencije prethodnog poreza, to bi izgledalo ovako (primer ulazne fakture sa osnovicom u iznosu od 100.000 dinara i PDV u iznosu od 20.000 dinara):

1. Ulazna faktura u poreskom periodu kada nije prihvaćena

2. Dodatno evidentiranje ulazne fakture u poreskom periodu kada je prihvaćena

Obveznik PDV će, kao i do sada, navedenu ulaznu fakturu knjižiti u finansijskom knjigovodstvu i evidentirati u obrazac POPDV u periodu kada bude prihvaćena. U tom periodu će iznos PDV koji se može odbiti kao prethodni porezpo toj fakturi biti evidentiran i u Evidenciji prethodnog poreza u SEF, i u POPDV i u finansijskom knjigovodstvu.

3. Obrazac POPDV

Kao što smo već naveli u tački 1. ovog teksta, od kako je uveden obrazac POPDV postoji obaveza evidentiranja svih ulaznih faktura, pa i onih koje su iz bilo kog razloga neispravne. To je predviđeno Korisničkim uputstvom za iskazivanje podataka u pregledu obračuna PDV – obrascu POPDV.

Nije nam poznato da li neki obveznici PDV vrše evidentiranje na ovaj način, ali verujemo da se radi o retkim slučajevima ako ih uopšte ima. Razlog za to leži u činjenici da se radi o prilično nelogičnom rešenju, naročito za period pre uvođenja elektronskih faktura, jer zahteva evidentiranje ulaznog računa koji nije ispravan, što za obveznike PDV u organizacionom smislu najčešće nije prihvatljivo i racionalno.

Jedna od nedoumica koja se pojavila nakon najnovijih izmena propisa je da li bi sada trebalo ipak evidentirati osnovicu i PDV za sve ulazne fakture u POPDV, kao što će to biti automatski činjeno u Evidenciji prethodnog poreza u SEF, odnosno da li neevidentiranje tih ulaznih faktura u POPDV može biti predmet kažnjavanja.

Nije nam poznato da je do sada neko kažnjen jer nije evidentirao neispravne ulazne fakture u POPDV. Razlog za to leži u činjenici da tako nešto nije ni predviđeno propisima. Što se PDV tiče, kazne postoje samo za prijavljivanje manjih iznosa poreza i davanje netačnih podataka u poreskoj prijavi što je za posledicu imalo ili moglo da ima utvrđivanje manjeg iznosa poreza (član 178. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji).

U tom smislu smatramo da za većinu obveznika PDV nije svrsishodno i racionalno da sada počnu da evidentiraju u POPDV osnovicu i PDV za ulazne račune koji nisu prihvaćeni, koji su neispravni ili su stornirani, naročito ako se ima u vidu da će u nekom budućem periodu obrazac POPDV biti ukinut.

Izvor: neobilten