Podsećamo da je odredbama člana 22. Zakona o računovodstvu predviđena obaveza za sva pravna lica i preduzetnike koji sastavljaju Napomene uz finansijske izveštaje da u tom izveštaju u vezi sa neusaglašenim potraživanjima i obavezama obelodane:
- broj i ukupan iznos neusaglašenih potraživanja i njihov odnos prema broju i ukupnom iznosu potraživanja; i
- broj i ukupan iznos neusaglašenih obaveza i njihov odnos prema broju i ukupnom iznosu obaveza.
Takođe ukazujemo na činjenicu da je kaznenim odredbama u Zakonu o računovodstvu predviđeno novčana kazna za privredni prestup od 100.000 do 3.000.000 dinara za pravna lica (kazna za prekršaj od 100.000 do 500.000 dinara za preduzetnika) ako ne obelodane u Napomenama uz finansijske izveštaje neusaglašena potraživanja i obaveze.
S obzirom na znatno veći broj privrednih subjekata koji imaju obavezu sastavljanja Napomena uz finasijske izveštaje u odnosu na ranije godine, jedno pitanje koje se često postavlja je sledeće:
Da li se potraživanja i obaveze za koje dužnik nije vratio poveriocu ispravu za usaglašavanje potraživanja i obaveza (Izvod otvorenih stavki ili slična isprava) smatraju usaglašenim ukoliko je u ispravi upisana napomena da će se smatrati da je stanje usaglašeno ukoliko dužnik u određenom periodu ne vrati poveriocu ispravu?
Smatramo da je moguće takva potraživanja i obaveze smatrati usaglašenim. Ipak, mišljenja smo da je za takav stav potrebno ispuniti dva uslova:
- da se u internom aktu kojim je bliže uređeno pitanje usaglašavanja potraživanja i obaveza predvidi da će se potraživanja i obaveze smatrati usaglašenim u slučaju da isprava poslata dužniku ne bude vraćena, odnosno u slučaju da se isprava dobijena od poverioca ne vrati;
- da postoji dokaz o tome da je dužnik dobio ispravu koja mu je poslata.
Forma obelodanjivanja neusaglašenih potraživanja i obaveza nije propisana. Na primeru ćemo pokazati koje podatke je neophodno obelodaniti.
Primer
Pravno lice ima ukupno 120 pojedinačnih potraživanja, od kojih 10 nisu usaglašena (dužnici su vratili IOS i nisu se saglasili sa stanjem). Ukupan iznos potraživanja je 2 miliona dinara, a iznos neusaglašenih potraživanja je 500 hiljada dinara.
Pravno lice ima ukupno 70 pojedinačnih obaveza, od kojih je 20 neusaglašeno (poverioci nisu dostavili IOS). Ukupan iznos obaveza iznosi 1 milion dinara, a iznos neusaglašenih obaveza 150.000 dinara.
U Napomenama uz finansijske izvešaje pravno lice obelodanjuje najmanje sledeće podatke (% se dobija stavljanjem u odnos neusaglašenih potraživanja/obaveza sa ukupnim potraživanjima/obavezama):
Neusaglašena potraživanja – broj: 10, iznos: 500.000
Odnos prema ukupnim potraživanjima – broj: 8,33%, iznos: 25%
Neusaglašene obaveze – broj: 20, iznos: 150.000
Odnos prema ukupnim obavezama – broj: 28,57%, iznos: 15%
Izvor: neobilten
